LUÂN HỒI

[tk]

LUÂN HỒI

Thích Tâm Thiện

Dẫn nhập

Luân hồi là một thể tài rất sinh động và rất quan tâm đối với con người. Chết rồi sẽ đi đâu về đâu? Tại sao sinh, rồi tái sinh? Có cõi âm hay không? v.v... Ðó là những dấu hỏi lơ lửng trong tâm của phần lớn nhân loại. Các nền tín ngưỡng và tôn giáo trên thế giới đều có những quan niệm khác nhau về luân hồi. Riêng đối với Phật giáo, luân hồi không phải là một giáo lý đặc thù, cũng không phải là một vấn đề triết học cơ bản, nhưng nó là một sự thật hiển nhiên đối với những con người còn bị trầm luân trong sanh tử khổ đau. Do đó, trong các kinh điển của cả Nam tạng và Bắc tạng đề thảng hoặc đề cập đến các vấn đề luân hồi, như là một hiện tượng trôi chảy của những đời sống nối tiếp nhau. Ðặc biệt là trong Bổn Sinh (Tiểu Bộ kinh) đã ghi lại các mẩu chuyện tiền thân của Ðức Phật, như là một xác chứng hùng hồn về cuộc sống luân hồi của vị đại Bồ tát.

Nội dung

I.Ðịnh nghĩa: Luân hồi, tiếng Phạn là samsàra, có nghĩa là sự chuyển sinh, sự chuyển tiếp, sự diễn tiến liên tục của những kiếp sống; và sự chuyển sinh liên tục đó, thường được biểu thị bằng bánh xe (cakka) và được gọi là bánh xe luân hồi (samsaracakka): Chúng ta có thể hình dung bánh xe luân hồi như là một "vòng tròn sinh sinh - hóa hóa" của đời sống của muôn loài chúng sanh. Trên vòng tròn ấy, không có điểm khởi đầu cũng không có điểm kết thúc, và bánh xe ấy cứ quay mãi trong vòng trầm luân của sanh tử khổ đau cho đến khi nào con người tu tập và đạt đến sự giải thoát tối thượng. Ðức Phật dạy:
"Ðêm dài đối với kẻ thức
Ðường dài đối với kẻ mệt
Luân hồi dài đối với kẻ ngu
Không biết rõ chân diệu pháp"

II. Nội dung luân hồi: Sau khi thành thạo đạo cội bồ đề, một trong những tuyên ngôn (khải hoàn ca) đầu tiên của Ðức Phật đã được cất lên giữa dòng đời với nội dung giải thoát vòng luân hồi - trầm luân, đã được ghi lại trong kinh tạng như sau:
Trong lòng sống chết vô tận
Ta đi mãi không dừng
Từ bào thai này sang bào thai khác
Ðuổi theo người chủ ngôi nhà
(trong vòng luân hồi)
Chủ nhà ! Ta đã nắm được ngươi rồi
Ngươi không cất nhà lại được
Cột kèo đã gãy hết
Mái, rường đã sụp đổ
Tâm lìa hết tạo tác
Tất cả đã diệt trừ xong
(giải thoát khỏi vòng luân hồi). (Pháp cú - 153-154)

Luân hồi - tái sinh: Qua bài kinh trên, chúng ta thấy rõ Ðức Phật đã xác định sự thật về luân hồi một cách cụ thể qua hình ảnh tái sinh (từ bào thai này sang bào thai khác). Tái sinh (reincarnation) là sự trở lại một đời sống mới hoặc cao hơn, hoặc thấp hơn hoặc như cũ trong lục đạo (trời, người, a tu la, địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh) sau khi đã kết thúc một chu kỳ sống (life cycles), hay còn gọi là thọ mạng đã hết - chết. Thông thường, khi nói đến luân hồi - tái sinh, trong phật giáo thường đề cập đến hai khái niệm cơ bản về sự sinh tử, đó là:
a. Chu kỳ sinh tử của từng sát na
b. Chu kỳ sinh tử của một đời sống - Về chu kỳ sinh tử của từng sát na, vì nó diễn ra quá nhanh chóng như sự sinh ra rồi mất đi của một làn chớp (điện chớp) mà thuật ngữ Phật học gọi là "niệm niệm - sinh diệt" (sự sinh tử diễn ra trong từng ý niệm), do đó vấn đề chỉ được bàn đến trên một bình diện cao hơn, như trong thiền định, hoặc các cảnh giới của tâm thức v.v... - Về chu kỳ sinh tử của một đời sống, do tính cách giới hạn của một chu kỳ sống, nghĩa là có thể ghi nhận qua bốn giai đoạn: sanh, lão, bệnh, tử và / hoặc sinh thành (sinh), tồn tại (trụ), biến chuyển (dị) và hoại diệt (diệt) của một chúng sinh, nên chu kỳ này trở thành chủ đề trung tâm khi nghiên cứu về luân hồi-tái sinh. Theo quan điểm của Phật giáo, tất cả muôn loài chúng sinh phải chịu sự chi phối của định luật vô thường. Ðối với con người, vô thường chính là sự biểu hiện của sinh, lão, bệnh, tử của mỗi kiếp sống, và cứ mỗi kiếp sống như thế đều được giới hạn bởi hai đầu sinh và tử. Tuy nhiên, sinh và tử chỉ là sự bắt đầu và hoàn tất của một chu kỳ. Như thế, khi thân xác này hủy hoại, cái gì sẽ tiếp tục tái sinh - mở đầu một kiếp sống mới? Ðây là then chốt để tìm hiểu về luân hồi. Kinh trung bộ (Majjhima Nikaya - 135), Ðức Phật dạy rằng: "Con người là chủ nhân của nghiệp, là kẻ thừa tự nghiệp, là quyến thuộc của nghiệp; nghiệp là thai tạng mà từ đó con người được sinh ra". Từ lời dạy trên, chúng ta thấy rằng nghiệp (karma) luôn luôn có mặt cùng với sự có mặt của con người. Và khi chết, thì thân thể vật lý này tan hoại, còn nghiệp vẫn còn tiếp tục trôi lăn theo dòng trầm luân của nó (hoặc thiện nghiệp, hoặc ác nghiệp). Nhưng nghiệp không phải là linh hồn bất tử để nối kết các kiếp sống, vì bản thân nó là vô ngã. Tuy nhiên, chính nghiệp là cơ sở, là điểm trung tâm, để qua đó, vòng luân hồi xoay chuyển. Vậy, nghiệp là gì? Nghiệp là hành động có tác ý, hay hành động được phát sinh từ tâm; và thông qua hành động của thân, miệng và ý mà nghiệp được hình thành. Nói đến nghiệp là nói đến thiện ác trong tương quan nhân quả; và trong mối tương quan đó, động cơ chính để kiến tạo nghiệp là tham , sân, si (ác nghiệp) và ngược lại là không tham, không sân, không si (thiện nghiệp). Từ đây, chúng ta thấy rõ rằng, chính tâm lý của mình là cơ sở để tạo nên nghiệp của mỗi người. Con người là kẻ quyết định cái nghiệp của mình - cái định nghiệp do mình tạo tác. Và cũng chính con người là kẻ duy nhất có thể giải thoát mọi nghiệp lực của mình, đi ra khỏi vòng luân hồi tái sinh.

Nghiệp và tái sinh: Trong đạo Phật, nghiệp được trình bày gồm nhiều loại, nhưng nghiệp cơ bản là thân nghiệp, khẩu nghiệp và ý nghiệp. Về mặt tính chất, nghiệp được phân thành bốn loại như sau:

Cực trọng nghiệp (weighty karma): nghiệp loại nặng như giết cha mẹ, giết người v.v...

Tập quán nghiệp (habitual karma): nghiệp do thói quen hình thành.

Tích lũy nghiệp (strored up karma): nghiệp do tích tụ từ cuộc sống thường ngày.

Cận tử nghiệp (death-proximate karma): nghiệp lúc sắp chết.

Như đã trình bày, trong suốt vòng luân lưu của sinh tử, tử sinh, từ đời sống này sang đời sống khác, nghiệp bao giờ cũng đóng vai trò trung tâm của sự luân chuyển. Tuy nhiên, trong lĩnh vực tái sinh (reincarnation), thì cận tử nghiệp là điều kiện quan trọng nhất ảnh hưởng trực tiếp đến sự tái sinh. Cận tử nghiệp, trên một góc độ nào đó, có thể nói là hệ quả được cô kết trong suốt đời sống của một kiếp người; đồng thời, nó cũng là dòng nghiệp thức mạnh nhất, thuc đẩy thần thức của con người trước, trong hoặc sau khi chết tìm kiếm một sự tái sinh. Thông thường khi sinh tiền, con người làm lành hay làm ác, các hành động (của thân, miệng ý) đó đều được lưu trữ vào trong Tàng thức (Alaya) như những hạt giống được gieo vào và nằm im trong lòng đất, cho đến khi sắp chết hoặc chết, thân thể và các quan năng không còn hoạt động, lúc bấy giờ chỉ có tâm thức hoạt động. tuy nhiên, tâm thức lúc đó không phải là tâm thức ở trạng thái định tĩnh, tự chủ, linh hoạt v.v.., mà trái lại nó rơi vào trạng thái bất tỉnh, hôn mê, hoảng hốt, phách lạc hồn xiêu ...Và ngay lúc bấy giờ, mọi tạo tác của con người, hoặc thiện hoặc ác (còn gọi là thiện nghiệp hoặc ác nghiệp), từ trong quá khứ (khi còn sống) sẽ tạo thành dòng nghiệp thức gồm những ý lực cực mạnh để thôi thúc thần thức của con người đi tìm cảnh giới tái sinh. Cần lưu ý rằng, các tập quán, thói quen, nhất là sự luyến ái, chấp thủ khi còn sống sẽ ảnh hưởng rất lớn đến cận tử nghiệp. Do đó, nếu sống an lạc thì cũng chết an lạc. Sống còn khổ đau vì tham, sân, si thì đương nhięn chết cũng khổ đau như thế. Vì sống và chết chỉ xuất hiện trên một tiến trình, như thức và ngủ. Vì vậy, để có sự giải thoát, ngay tại đây và bây giờ, cần phải luôn luôn hướng tâm đến với sự xả ly thanh tịnh, xoá bỏ mọi sự tham ưa và bám víu. Thánh nhân có dạy rằng: "Thế gian như một con thuyền, hãy đi trên nó chứ đừng mang vác...". Từ một vài chi tiết trên, chúng ta thấy rằng sự sống và sự chết của con người có được an lạc hay không là tùy thuộc vào dòng tâm thức của mỗi cá thể. Sau khi thọ mạng đã hết - chết, thì thân xác sẽ tan hoại, nhưng dòng nghiệp thức (thần thức) sẽ tiếp tục đi vào các đời sống mới trong sáu cõi: trời, người, a tu la , địa ngục, ngạ quỷ vŕ súc sanh, tùy theo nghiệp lực thiện hay bất thiện.

Nghiệp thức - sinh và tái sinh: Theo kinh Trung Bộ (tập I), sự xuất hiện của con người bao giờ cũng hội đủ 3 điều kiện:
a. Cha mẹ có giao hợp
b. Người mẹ có thể thụ thai
c. Phải có mặt nghiệp thức. Nếu không có mặt nghiệp thức thì thai nhi không thể sống. Về nghiệp thức (karmic consciousness), còn được gọi là hương ấm, hay là Kiết sinh thức (Gandhabha). Khi điều kiện hội đủ và do nghiệp chiêu cảm mà kiết sinh thức đi vào thai mẹ, lúc bấy giờ Kiết sinh thức cảm thấy như là ý niệm tối sơ của một đời sống mới. Cho đến khi chết, cũng dòng nghiệp thức ấy thúc đẩy tìm kiếm tái sinh, nên được gọi là "nghiệp dẫn tái sinh". Thực ra, cả sự sinh và tái sinh đều được căn cứ trên dòng vận hành của nghiệp thức. Và từ sinh cho đến tái sinh (sau khi chết), trong suốt quá trình đó, đời sống của một sinh thể được hình thành qua cơ cấu của 12 Nhân duyên: vô minh - duyên hành, hành duyên thức, thức duyên danh sắc, danh sắc duyên lục nhập, lục nhập duyên xúc, xúc duyên thọ, thọ duyên ái, ái duyên thủ, thủ duyên hữu, hữu duyên sinh, sinh duyên lão, tử, sầu, bi, khổ, ưu não... Như vậy, 12 nhân duyên chính là sự hiện hữu của con người. Và trong 12 Nhân duyên, các chi phần vô minh, hành, thức và danh (sắc) là các yếu tố của nghiệp dẫn tái sinh.

Các quan niệm về chết và thân trung ấm: Trong Nikàya đề cập đến sự chết cụ thể như sau: thứ nhất là chết vì sắc thân đoạn diệt, hai là chết do thọ mạng đã hết, và do nghiệp ở đời đã hết. Bên cạnh đó, còn có trường hợp chết đột ngột (bất đắc kỳ tử, chưa đến lúc mà chết). Nhìn chung, sự chết được xem như là sắc thân (cơ thể) đã đoạn diệt. Một vấn đề khác nữa là trung ấm. Theo một số chủ thuyết của Ðông sơn bộ, Chính lượng bộ thuộc Hữu bộ cho rằng, sau khi chết và trước khi tái sinh, ở giữa đó là thân trung ấm (trung gian). Thời gian của thân này là thời gia chuẩn bị tái sinh, nó kéo dài không quá 49 ngày. Có thể do ảnh hưởng của không quá niệm này mà có tục lệ cúng thất - thất trai tuần (7 x 7 = 49 ngày). Tuy nhiên, theo Nikàya và A Hàm thì từ "tử tâm" cho đến "kiết sinh tâm" chỉ diễn ra trong vòng một đến hai sát na (tích tắc), do đó không cần có thân trung ấm (trung hữu). Thật ra, theo người viết nhận định, thân trung ấm cũng là một thân vi tế (tịnh sắc thân), một cảnh giới trong hằng hà sa thế giới; và đương nhiên nó cũng vô thường, biến dị, cũng luân hồi sinh diệt. Vì thế, không có gì mâu thuẫn giữa "tử tâm" và "kiết sinh tâm" trong Nikàya với quan điểm có hay không có quan điểm sắc thân trung ấm. Vì lẽ, thời gian 49 ngày cho một thân - thức đương nhiên không có gì vô lý khi tại trần gian có những đời sống dài nhất chỉ một vài ngày, như loài muỗi mòng v.v...

Ðể có một sự chết trong thanh bình - an lạc: Ðây là vấn đề trọng yếu của con người, Như đã đề cập, sống và chết cũng như thức và ngủ, vậy thôi. Chúng ta không nên quan tâm quá đáng về cái chết, vì ai cũng chết. Nhưng điều đáng quan tâm hơn là sống và sống như thế nào để lúc chết được bình an. Vì lẽ đó, đối với Phật tử cần phải sống giữ tâm linh trong sạch, đừng làm điều gì gây khổ đau cho chính mình và cho kẻ khác, nhất là phải luôn luôn ý thức rằng cuộc đời là vô thường, "trần gian này là chiếc cầu, hãy đi qua nó chứ đừng xây nhà trên nó". Cho đến khi nào tâm được trong sạch, thanh bình, không còn luyến tiếc, không còn bám víu vào bất cứ điều gì, dầu gia tài sự nghiệp, dầu vợ đẹp con ngoan v.v..., thì khi đó sự chết của bạn như lên thuyền sang sông, giải thoát mọi khổ đau, chết trong sự bình an phúc lạc. Ðức Phật dạy:
"Bỏ quá khứ, hiện tại và vị lai
Ðến bên kia cuộc đời
Ý giải thoát tất cả
Chớ vướng bận sinh, già, bệnh, chết"

Kết luận: Tìm hiểu về luân hồi là để sống được an nhiên, tự tại. Chúng ta không cố tìm gặp luân hồi, vì luân hồi đang trôi chảy ngay trên thân của mỗi con người, như dòng máu luân lưu. Cái khổ đau nhất của người đời là tham muốn và nắm giữ các đối tượng "của tôi" và của "cái tôi thích, tôi yêu". Bạn có thể tập buông bỏ từ từ cái tâm lý tham muốn và nắm giữ đó, nhưng nếu một mai...khi vô thường đến, thần chết đến hỏi bạn thì bạn hãy ngay lập tức hướng tâm đến sự từ bỏ tất cả, sự không tham luyến tất cả, sự thanh tịnh bình an, sự chánh niệm tỉnh giác vì đó là điều kiện tối cần thiết cho sự tái sinh vào một đời sống tốt đẹp hơn và cao cả hơn. Và để làm được điều đó ngay bây giờ và ở đây, bạn hãy thực tập tư duy về vô thường - vô ngã.
"Ta còn để lại gì không
Kìa non đá lở, nọ sông cát bồi
Lang thang từ độ luân hồi
Vô minh nẻo trước xa xôi dặm về..."
(Vũ Hoàng Chương)

Source : www.thuvienhoasen.org

[tk]

Ghi lại câu thắc mắc:
Lâu rồi, tôi có nêu thắc mắc thế nầy:
“Cái thắc mắc của tôi là đạo Phật không thừa nhận con người có một linh hồn bất biến. Vậy khi một người chết đi thì cái gì đi hóa sinh thành một người hay thành một chúng sinh khác?(câu hỏi 1)

Chúng ta hiểu theo kiểu thế nầy: Khi người tên A chết đi, tái sinh thành người tên B. Người tên B nầy hoàn toàn không nhớ, không biết chi tới người tên A ở kiếp trước. Câu thắc mắc là: Thí dụ người tên A đã làm ác để có nhiều tiền bạc sống sung sướng. Sau đó A chết đi thành B. Người tên B nầy chưa hề hưởng thụ tiền bạc bất nghĩa mà A chiếm được, mà cũng chẳng hề biết A là ai hết.

Tóm lại A làm dữ để được đủ thứ hạnh phúc. B không liên hệ chi với cái hạnh phúc đó, nhưng giờ đây B phải chịu khổ sở do nghiệp xấu cùa A tạo ra. Chúng ta giải thích thế nào”. (câu hỏi 2)

Và đây là phần góp ý của thiện tri thức [e-mail]
(-trích-)
Nói chung ở đâu cũng định nghĩa VôThường là sự biến chuyển không ngừng nghỉ, sự vật không thường hằng cố định. Ý nghĩa VôThường trong nhà Phật có phần sâu xa hơn: sự vật liên tục trôi chảy và luôn luôn chuyển biến nên chúng là những diễn trình [processes], nhưng chúng biến chuyển có trật tự (nhân-quả) và tùy thuộc vào điều kiện (duyên-tương-khởi).

Theo nhà Phật, một thực thể thật có [truly exist] cần phải hội đủ những điều kiện sau đây:
• tự có, không do bất cứ gì khác tạo ra, cũng không thể bị chia chẻ ra thành những phần nhỏ.
• độc lập, không cần phải vay mượn, nương nhờ bất cứ nhân duyên nào.
• bất biến, không bao giờ thay đổi, phải tồn tại vĩnh viễn.
• tự chủ, không bị bất cứ gì khác chi phối, ảnh hưởng.
• [an enduring, unchanging self / inherently exist / existing from the object’s side / unchanging abiding substance / existing under its own power / established by way of its own nature / self-established].
Khảo xét cả hai phương diện vật lý lẫn tâm lý, chúng ta thấy không một hiện tượng nào thỏa mãn được ngay cả một điều kiện kể trên. Nhà Phật kết luận, sự vật không thật có [does not truly exist], ngoài giòng tâmthức/vậtchất đang trôi chảy, chúng không có cốt lõi cố định chắc thật – chúng vô-ngã. Chúng chỉ là những diễn trình liên tục biến động, sinh diệt. Chúng ta có thể hình dung giòng tâmthức gồm những đơn vị tâmthức nối tiếp nhau sinh diệt, đơn vị sau thừa hưởng tính chất của đơn vị trước nổi lên rồi tan biến trong từng sátna.

Vậy cuộc đời một chúng sinh chỉ là hai chuỗi thân tâm đi song song, gồm những đơn vị tâm thức và những đơn vị thể xác cái sau nối tiếp cái trước liền lạc trôi chảy. Đơn vị sau, tuy chỉ cách một sátna, sẽ không thể giống hệt như đơn vị trước vì nó thừa hưởng tính chất của đơn vị trước cộng với hoàn cảnh tinh thần lẫn vật chất đang áp đặt lên nó ngay giây phút đó. Tuy thân/tâm trước sau không phải là một (giống hệt nhau) nhưng cũng không phải là hai vì có sự liên hệ nhân-quả. Thí dụ, sau 60 năm, cậu bé trở thành ông già, cậu bé không phải là ông già vì thể xác lẫn tinh thần của cả hai đều khác nhau, nhưng vì liên hệ nhân-quả, không có cậu bé thì không có ông già. Bởi vậy, hôm trước chúng ta đi ăn trộm không có nghĩa là hôm sau chúng ta không dính dáng gì đến “kẻ trộm” đó nữa.

HCD: Thắc mắc: Ông già vẫn biết mình là cậu bé trước kia.
Còn quí bạn hiện giờ đâu có biết là kiếp trước (nếu có) của quí bạn là ông vua xứ Ba Tư đâu. Ông vua Ba tư giết người, bây giờ quí bạn gánh chịu quả xấu. Còn cậu bé trước đây ăn trộm thì bây giờ ông già gánh chịu là đúng lý, vì ông gìà biết rõ mình chính là cậu bé.


Nếu nói vô-ngã, không có cái cốt lõi cố định, nghĩa là không có cái gọi là “linh hồn” thường hằng di chuyển từ thân xác này qua thân xác khác thì cái gì đi táisinh?

Giòng tâmthức đi táisinh. Giòng tâmthức “trôi” từ thân xác này qua thân xác khác. Nếu đơn vị tâm thức này là đơn vị cuối cùng trong thân xác bị hủy diệt thì đơn vị tâmthức kế tiếp sẽ là đơn vị đầu tiên trong thân xác mới. Vẫn chỉ là luồng tâmthức đó thôi, nhưng nên nhớ là luồng tâmthức đó vô-ngã. Khi A chết đi và B táisinh, vì cùng một giòng tâmthức nên B phải nhận lãnh những hậu quả tốt/xấu do A gây tạo.

HCD: Có người nói sự tái sinh liên hệ nhau như hai cây nến, cây nến A đang cháy sáng, đem cây nến chưa cháy lại mồi thì nó sẽ cháy sáng thành cây nến B. Ngọn lửa của B không giống và không phải ngọc lửa của A. Nhưng nếu không có ngọn lửa A thì B cũng không có ngọn lửa.
Cái tréo nghoe ở đây là A làm mà B chẳng biết chi hết lại phải chịu


Thế tại sao B lại không nhớ tí gì về A, những gì A tạo tác?

Lấy máy vi tính làm thí dụ. Máy vi tính chúng ta đang dùng để làm việc và học hỏi, đã đến tuổi “già”, bệnh hoạn triền miên và rồi không hoạt động được nữa. Chỉ cần chuyển sang một máy mới là cứ thế tiếp tục chứ gì? Không đơn giản như vậy. Máy mới ngoài Operating System và vài ba programs tối thiểu để chạy máy, nó không biết gì về những chuyện ta làm ở máy cũ. Nó không có programs, hồ sơ và tài liệu chúng ta đang dùng thì tuy có kiến thức và hiểu biết chúng ta vẫn không thể làm việc được. Muốn tiếp tục, chúng ta phải dựng lại môi trường [set up the environment] tương tự như máy trước, và dùng phương tiện mang tài liệu, hồ sơ qua máy mới.

Một thân xác của hài nhi cũng giống như máy vi tính mới, nó chỉ có những “programs” tối thiểu để sinh tồn, ngay cả phần “hardware”, những đường dây thần kinh còn trong tình trạng phôi thai cần phải có thời gian để phát triển. Trong khi bị những giới hạn vừa kể, chúng ta lại không biết cách, không có khả năng “truy cập” [access] những programs, tài liệu từ thân xác trước, vậy thì làm sao chúng ta nhớ được những kiếp trước? Ngoại trừ vài trường hợp có người nhớ được, chúng ta có thể hiểu là có một số lý do, chẳng hạn như bị việc gì đó ám ảnh lúc lìa đời làm họ “lôi” theo được tài liệu kiếp trước. Nhưng những kẻ này chỉ nhớ được một kiếp ngay trước đó thôi chứ không có khả năng nhớ được những kiếp trước nữa.


HCD: Thắc mắc: Bên trên vị [e-mail] đã nói là tâm thức không biết kiếp trước đã gây ra chuyện chi, giờ đây đem computer thí dụ thì không được. Lý do hard disk chứa hết mọi thứ đã xảy ra. Computer biết được đã làm gì từ ngày mới mua về cho tới lúc chết. Mua cái máy khác gắn cái hard disk (= tâm thức) của cái máy chết vào, nó biết trước đây vào ngày nào giờ nào phút giây nào máy computer cũ đã làm chuyện gì.

Còn như mua máy computer mới về mà không gắn cái hard disk cũ vô thì hai cái computer hoàn toàn không hề liên hệ chi hết. Còn như đem data từ máy cũ copy vô máy mới, thì máy mới biết rành máy cũ đã làm gì, đã viết gì, đã suy nghĩ gì… biết rõ ngày nào máy cũ đã viết thơ cho mèo nhí ở Việt Nam mà dấu bà xã.


Nhân đây xin bàn thêm. Trường hợp tài chánh không đủ để mua máy vi tính mới, chúng ta bị kẹt với cái máy đời cũ, tốc độ chậm, bộ nhớ nhỏ, dù có gài [install] những programs tối tân mà vật chất bị giới hạn thì những programs này cũng không dùng được. Giống như anh phi công tuy có kiến thức và khả năng lái máy bay nhưng khi lái xe hơi anh ta cũng không thể làm nó bay lên trời được. Có thể kiếp này chúng ta tài giỏi thông minh, tuy nhiên nếu vì kém phước chúng ta tái sinh vào một thân xác yếu đuối tàn tật với bộ óc nhỏ bé, đương nhiên chúng ta sẽ là người tay chân vụng về, đầu óc đần độn, không thể sử dụng được cái hay giỏi ở kiếp trước. Suy xét điểm này chúng ta không thể khinh thường bất cứ một ai, một súc sinh, hay nói chung là một chúng sinh nào mà thấy có vẻ thấp kém, vì nhiều khi khả năng của họ, do ác nghiệp, chỉ tạm thời bị che lấp không phát huy được mà thôi.

Theo thuyết nhà Phật, Tabà có năm cõi [/li][li]: ngạ quỷ, súc sinh, Atula, người, trời. Nếu chưa giải thoát, chúng ta sẽ tái sinh quanh quẩn trong năm cõi này. Như đã bàn ở trên, giòng tâm thức trôi chảy không gián đoạn từ thân xác này qua thân xác khác, lúc thân xác người, lúc thân xác ngạ qủy, lúc thân xác vị trời, v.v... Qua những chuyện kể, chúng ta từ cõi người thường tái sinh vào cõi ngạ qủy (cõi ma đói, còn gọi là cõi vong, cõi ma). Theo như trường hợp trên, ngay sau đơn vị tâmthức cuối cùng ở thân người thì đơn vị tâmthức kế đến phải chuyển ngay vào thân ma. Đông Tây Kim Cổ đều kể những chuyện hồn ma hiện về báo cho người thân đúng ngay giây phút lìa đời dù ở cách xa vạn dặm. Thời buổi bây giờ chúng ta có đồng hồ có thể kiểm chứng điểm này.

[/li][li] Sau này kinh sách mới thêm vào ĐịaNgục, thành sáu cõi.

Phật giáo TâyTạng giảng giải rất chi tiết về Thân TrungẤm – Bardo [/li][li]. Tuy nhiên Thân TrungẤm thường được hiểu đơn giản là cái “khe hở” (thế giới trung gian) giữa cái chết (tâm thức rời khỏi thể xác) và tái sinh. Thế giới trung gian này nằm ngoài 5-6 cõi kể trên và người chết có thể “lơ lửng” ở đây từ 1 đến 49 ngày trước khi tái sinh, và họ tìm nơi thích hợp với nghiệp lực để tái sinh. Đại Tỳ Bà Sa Luận định nghĩa: “Người mất trong khoảng bốn mươi chín ngày là thân trung ấm”. Tuy nhiên, thuyết thân trung ấm 49 ngày cần phải xét lại vì chuyện hồn ma hiện về ngay giây phút lìa đời như đã bàn ở trên cho thấy không thể có cái “khe hở” trung gian này. Với lại nghiệp lực sẽ đưa đẩy chúng ta tái sinh đúng chỗ nghe hợp lý hơn là tự chúng ta tìm chỗ thích hợp để tái sinh.

[/li][li] Có sáu Bardo, tức là sáu trạng thái trung gian.
(-hết trích-)


HCD Kết luận: Các bạn Phật tử hiều sao chớ riêng tôi đọc xong vẫn còn thắc mắc. Ngoài hai cái thắc mắc trên bây giờ thêm cái thắc mắc nữa đó là: “tâm thức” là cái gì? Tôi rất mơ hồ về nó. Nói tâm thức là cái nhận biết (thức = cảm nhận mọi thứ chung quanh vừa vật chất lẫn tinh thần chăng). Cho là tâm thức người A hóa sinh thành người B, thì người B nầy vẫn không biết được trước đây khi nó còn ở trong thân người A thì tâm thức lúc đó đã cảm nhận được những gì.
Thưa quí bạn chúng ta bàn nhau như là những người tìm đường đi trong đêm tối, không có chuyện hơn kém phải sai nơi đây đâu nghe.
HCD